Yến sào Hòn Nội

Yến sào, hay tổ chim yến là tên một loại thực phẩm – dược phẩm nổi tiếng được làm bằng tổ chim yến. Đây là món cao lương mỹ vị của các quốc gia Đông Á như Nhật Bản, Triều Tiên, Trung Quốc, Việt Nam và nhiều quốc gia khác. Ở Việt Nam, yến sào được xếp vào hàng Bát Trân (tám món ăn cao lương mĩ vị).

Yến sào Hòn Nội có nguồn gốc là yên đảo 100% được khai thác từ đảo Hòn Nội Khánh Hòa. Đảo yến không phải là tên riêng của một đảo nào, mà cứ đảo nào có yến làm tổ thì gọi là Đảo Yến. Trong tỉnh Khánh Hòa thì Hòn Nội và Hòn Ngoại thuộc vinh Cam ranh là nơi có nhiều yến nhất. Ngày xưa người ta quan niệm phong kiến “trọng nam, khinh nữ“ nên Hòn đảo Lớn đặt tên là Nội, hòn nhỏ đặt tên là Ngoại. Nhưng nói về sản lượng Yến sào thì Hòn Ngoại tuy là nhỏ nhưng cho ra sản lượng gấp 4 – 5 lần Hòn Nội. Hằng năm có rất nhiều du khách đi du lịch Nha Trang tìm đến hòn Nội để được tận mắt nhìn thấy chim yến làm tổ trên vách đá.
Tổ yến được tìm thấy trên vách đá, hang động nơi chim yến sinh sống. Tổ yến được thu hoạch là tổ chim trắng Aerodramus fuciphagus (yến Hàng) và tổ chim yến đen Aerodramus maximus (yến Tổ đen) nhưng chỉ có loại tổ yến của yến Hàng là được biết đến dưới tên Yến Đảo trên thị trường. Do tính chất nguy hiểm và hạn chế số lượng đảo có thể khai thác nên loại yến sào này thường có giá cao nhất so với các loại yến sào khác trên thị trường. Tổ trắng và tổ màu hồng máu (yến Huyết) được cho là giàu dinh dưỡng hơn và quý hơn.Món súp yến sào được mệnh danh là “món trứng cá caviar của phương Đông”. Món yến sào đã được người Trung Hoa tiêu thụ từ cách đây 400 năm. Món súp yến sào trông giống như chất keo a dao được nấu với gia vị có bổ sung thêm một ít tinh bột, đường. Yến sào là một trong những món ăn được làm từ động vật đắt đỏ nhất, ở Hongkong giá của một bát canh tổ yến khoảng 1,5tr vnđ.

Ở Việt Nam, các địa phương có yến sào tự nhiên là một số hòn đảo của một số tỉnh Nam Trung Bộ như tỉnh Phú Yên, Khánh Hòa… Các tổ chim yến thường được làm ở các đảo trên các vách đá và việc khai thác yến sào thường rất nguy hiểm do những giàn giáo cao bằng tre, công cụ thô sơ, vách đá hiểm trở. Gần đây, một số nơi đã nuôi yến trong nhà trong thành phố để thu hoạch yến sào mà đặc biệt là tại thành phố Nha Trang. Những căn nhà nuôi yến được cải tạo để gần giống với điều kiện tự nhiên nơi yến thường hay làm tổ. Nha Trang cũng là nơi du khách có thể thưởng thức món yến sào thường xuyên tại các nhà hàng sang trọng.